در این پست ۲۵ مورد از زیباترین و ناب ترین سنگ ها و کانی های دیدنی را خدمتتان معرفی می کنیم. زیبایی این سنگ ها و کانی ها وصف ناشدنی است. این تصاویر تنها گوشه ای از زیبایی بیکران هستی و از قدرت بی نظیر خداوند در آفرینش زیبایی است. زندگی زیباست وزیبااندیشان به زیبایی رسند، پس ازاین زندگی زیبا به زیبایی بر روی زمین بهره مندشویم
۱. بزرگترین یاقوت ارغوانی Geode (سنگ پوکی که درون آن ازمواد بلورین یا مواد معدنی پوشیده باشد) – ‘ملکه اروگوئه’
آمیتیست، گران بهاترین سنگ در گروه کوارتزها به شمار می رود . این سنگ را در کتب جواهرشناسی فارسی ( جمشت ) گفته اند لکن نام آن در لاتین ( آمیتیست ) است . این سنگ از خانواده سلطنتی یاقوت ارغوانی است که محدوده رنگ آن از یاسی روشن تا ارغوانی تیره می باشد. رنگ ارغوانی متوسط و رنگ گل سرخ درخشان آن از با ارزش ترین نوع این سنگ می باشند. بر اساس باورهای موجود، سنگ آمیتیس نمادی از متانت، صلح و آرامش بوده و قادر به پراکنده کردن افکار بد و باز شدن ذهن انسان است. آمیتس سنگ بادوامیست ولی باید در مقابل خراش و ضربات شدید از او محافظت نمود. این سنگ نشانه ماه فوریه و همچنین نشانه ششمین سالگرد ازدواج است. سنگ آمیتیس در بسیاری از کشورهای مختلف مانند برزیل ، ماداگاسکار ، بخش های مختلف ایالات متحده و کانادا قابل استخراج است.
۲. بیسموت
بیسموت از تمامی فلزات مغناطیسیتر است و بجز جیوه از تمامی عناصر خاصیت رسانایی حرارتی کمتری دارد. از ترکیبات بیسموت در ساخت لوازم آرایش، رنگدانهها و کاربردهای دارویی استفاده میشود. بیسموت در مقایسه با دیگر فلزات سنگین به طرزی غیرعادی سمیت پایینی دارد و از زمانی که سمیت سرب برای انسان مشخص شده، آلیاژهای بیسموت به عنوان جایگزین سرب کاربرد پیدا کردهاند. بیسموت از دوران باستان برای بشر شناختهشده بود اما بسیاری از اوقات با سرب و قلع اشتباه گرفته میشد تا اینکه “کلاد جفری جونین” در سال ۱۷۵۳ تمایز آن را از سرب اثبات کرد.
۳. اپال غروب آتش
اُپال یا اوپال (Opal)، یا سنگ چشم گربه (نامهای دیگر: اوپال، عینالهَر، عینالشمس) گونهای از سنگهای بهادار است. اپال یا چشم گربه گونهٔ بیشکل و نرمتر از در کوهی است. سنگ چشم گربه یک سیلیس آبدار است که میزان آب آن تا ۲۰ درصد هم میرسد. این سنگ ممکن است بیرنگ باشد ولی در رنگهای سفید، آبی شیری، خاکستری، سرخ، زرد، سبز، قهوهای و سیاه یافت میشود. اپالهای سفید و سبز بیش از دیگر رنگها یافت میشوند و کمیابترین گونه، سرخ بر زمینهٔ سیاه است. تفاوتها در رنگ چشم گربه تابعی از اندازهٔ رشد در طول موجهای سرخ و فروسرخ است.
۴. یک اپال داخل اقیانوس
۵. رز کوارتز Geode
رزکوارتز دارای ترکیب رنگهای گوناگون ملایم با ترکیب صورتی تیره و صورتی رزی می باشد. منیزیم و تیتانیوم که به صورت ناخالصی در این سنگ وجود دارند باعث رنگ آن می شوند. رزکوارتزهای روشن بسیار کمیابند و سنگ آنها اغلب تیره رنگند. بلورهای آنها شکننده اند و اغلب ترک دارند. سنگها رنگهایشان را بر اثر گرما از دست داده و به رنگ سیاه در می آیند وقتی که در معرض تابش قرار می گیرند. دو رنگی در سنگهای رنگ تیره کاملا آشکار است. رز کوارتز در برزیل و ماداگاسکار یافت می شود. با این حال، مطالعات پراش اشعه X اخیر نشان داده که رنگ ممکن است توسط الیاف میکروسکوپی نازکی ایجاد شود که در ساختار رز کوارتز نادیسه بوجود می آیند که احتمالا ممکن است به دومورتیریت (dumortierite) معدنی مربوط شود. در نوع نادر رز کوارتز که به شکل بلورین رخ می دهد و تحت عنوان کوارتز صورتی شناخته شده، اعتقاد بر این است که علت رنگ ناخالصی های آلومینیوم و فسفر می باشد، اما این رنگ نسبت به نور حساس بوده و ممکن است به مرور زمان در معرض نور خورشید، محو شود.
۶. لوز اپال با داخل کهکشان
۷. کهربای برمه اصل
کهربا به شیره (صمغ) فسیل شدهٔ درخت گفته میشود که معمولاً به خاطر رنگ زیبایش دارای ارزش است. معمولاً ازاین ماده برای ساخت اشیاء تزئینی و جواهر استفاده میشود. عمده کهربای جهان عمری بین ۳۰ تا ۹۰ میلیون سال دارد. گاهی در داخل کهربا حشرات و حتی پستانداران کوچک به دام افتاده روزگاران پیش از تاریخ نیز یافت شده اند. کهربا در گروه سنگهای اورگانیک (منشا گیاهی، حیوانی) قرار دارد. در دوران قدیم زمین شناسی به صورت صمغ از درختان کاج مخروطی شکل به نام (پیتوس-سوکسینیفرا) خارج شده و پس از خشک و سخت شدن به صورت فسیل و سنگ درآمده است. کشورهای ایتالیا، جمهوری دومینیکن، رومانی، برمه، چین، کانادا، مکزیک، ژاپن، روسیه و آمریکا دارای معدن کهربا هستند. بزرگ ترین معدن کهربا در غرب کالیمینگراد در روسیه در عمق ۳۰ متری زمین در زیر شن و ماسه است.
۸. کوارتز تیتانیوم
کوارتز یا دُرّ کوهی سنگی است بسیار سخت که سختی آن نه دهم و سختی الماس که سختترین سنگها است یک میباشد. کوارتز به رنگ و اسامی مختلف دیده شدهاست که یکی از انواع آن عقیق است که به رنگهای کهربائی- زرد- سفید- جگری- جگری مایل به سیاه و سبز دیده شدهاست. کوارتز بعد از فلدسپات, دومین ماده کانی فراوان پوسته زمین است. کوارتز از شبکه پیوسته SiO۴ تشکیل شده، بگونهای که هر اتم اکسیژن بین دو چهار وجهی قرار گرفته است. بنابر این فرمول عمومی کوارتز SiO۲ میباشد. بلورهای کوارتز در شکلهای مختلف یافت میشوند و برخی از آنها بعنوان جواهر استفاده میشوند.تیتانیم فلزی است که با نسبت قدرت به وزن بالا شناخته شده است. تیتانیوم فلزی قوی با چگالی کم و کاملاً انعطاف پذیر (به خصوص درحضور اکسیژن محیط) است. از لحاظ مغناطیسی پارامگنتیک بوده و رسانایی الکتریکی و حرارتی نسبتاً کمی دارد.
۹. رودوکروزیت
رودوکروزیت (Rhodochrosite) با فرمول شیمیایی MnCO3 از مجموعه کانی هاست و لومینسانس قرمز تیره کامل در امتداد محور طولی از خود نشان میدهد. در شعله عادی میسوزد. در اسیدها حل میشود. برای اولین بار در آلمان غربی کشف شد و از نظر شکل بلور: رمبوئدر – قرصی شکل – منشوری، رنگ: صورتی – قرمز – قهوهای – خاکستری، شفافیت: نیمه شفاف، شکستگی: صدفی – نامنظم، جلا: شیشه ای، رخ: کامل، سیستم تبلور: رمبوئدریک و در ردهبندی کربنات است همچنین خاصیت مغناطیسی ندارد و منشأ تشکیل آن هیدروترمال – دگرگونی مجاورتی – پگماتیتی – رسوبی است. بیشتر در آلمان غربی و شرقی، رومانی، چک اسلواکی، فرانسه، پرو،آمریکا، مکزیک و آرژانتین یافت میشود.
۱۰. فسیل اپال
۱۱. کریزوکل در مالاکیت
کریزوکل ( Chrysocolle) با فرمول شیمیایی CuSiO3 + nH2O از مجموعه کانی هاست و از کلمات یونانی Khrusos یعنی طلا و Kolla به معنی چسب گرفته شدهاست. ناپایدار برای اولین بار در چک اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری – آسیکولار، رنگ: سبز -آبی – سبز تا آبی، شفافیت: نیمه شفاف، جلا: شیشهای – کدر، رخ: ندارد، سیستم تبلور: آمرف و در ردهبندی سیلیکات است و منشأ تشکیل آن ثانوی است.
مرمر سبز یا مالاکیت (Malachite) با فرمول شیمیایی Cu2[(OH)2 – CO3] از مجموعه کانی هاست و از واژه یونانی Malakhe به معنای پنیرک که رنگ آن سبز است گرفته شدهاست. محلول در HCl – در حرارت شعله اسید را رنگین میکند. CuO:۷۱٫۹۵٪ CO۲:۱۹٫۹٪ H2O:۸٫۱۵٪ از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: سبز – سبز تیره، شفافیت: نیمه کدر، شکستگی: صدفی، جلا: شیشهای – چرب، رخ: ناقص، سیستم تبلور: مونوکلینیک و در ردهبندی کربناتاست. همچنین خاصیت مغناطیسی ندارد و منشأ تشکیل آن ثانوی است.
۱۲. فلوریت
فلوریت یکی از مواد معدنی جذاب در دنیاست که خواص و فریبندگی بسیاری دارد. این ماده خواص صنعتی زیادی داشته و مورد علاقه گردآورندگان مواد معدنی است. این سنگ معدنی بسیار محبوب باید با دقت تراش داده شده، پرداخته شود و سپس مورد استفاده قرار گیرد. در واقع فلوریت ماده بسیار ویژه ای است که در نمایشگاه توسکان (Tucson) در سال ۲۰۱۳ موضوع رسمی جامعه مواد معدنی و سنگ جواهر توسکان قرار گرفت. فلوریت در ترکیب شیمیایی یک فلورید کلسیم محسوب می شود. یک ماده معدنی ایزومتریک که دارای بلورهای مکعبی شکل است در حالی که اشکال ۸ وجهی و ایزومتریک های پیچیده تر نیز در آن مشاهده می شود. از آنجا که فلوریت بلورهای منظمی در اشکال مختلف می سازد، مورد توجه گردآورندگان قرار گرفته است.
۱۳. ترکیب فلوریت / کوارتز / پیریت
پیریت یا پیریت آهن که در متنهای کهن فارسی مارقشیشا نامیده میشود، یک کانی با فرمول شیمیایی FeS2 است. پیریت از لغت یونانی پیر به معنی آتش گرفته شدهاست. شاید این نامگذاری به علت تولید جرقهاست که بر اثر برخورد با سنگهای دیگر حاصل میشود. این کانی را در کانیشناسی قدیم ایران با مارکازیت یکی دانستهاند. در فارسی واژهٔ برنجه و سنگ نور نیز برای پیریت بکار برده میشود.از نظر کریستالوگرافی سیستم تبلور مکعبی دارد که شبیه به نمک طعام میباشد. علاوه بر تبلور مکعبی، پیریت به صورت اکتاهدرال وپیریتوهدرال و گاهی دودکاهدرال دیده میشود. علاوه بر عناصر یاد شده ناخالصیهایی از نیکل، کبالت، طلا، نقره، مولیبدن، کرومیوم،وانادیوم، تنگستن، تالیوم، مس، روی، آرسنیک و تیتانیوم در کانی یاد شده میتواند مشاهده گردد. این کانی از نظر شفافیت کدر بوده و به رنگ زرد، زرد طلایی با بازتاب چند رنگی مشاهده میشود و آنرا طلای احمقها مینامند. اشکال ظاهری آن به صورت بلوری، آگریگات تودهای، دانهای، دندریتی اشباع شده، سودومورف و پودری است. پیریت از نظر سختی ترد بوده و خاصیت مغناطیسی خوبی دارد.
۱۴. کبالتوکلسیت
کبالت-کلسیت (Cobalt-Calcite)، نگین های ساخته شده از این کانی به وسیله رنگ کردن با کبالت به رنگ بنفش و قرمز در می آیند. انواع مرغوب و قابل تراش آن در اسپانیا یافت می شود و به فرم کابوشن یا صفحه دار تراش می دهند.
۱۵. اپال سیاه پشته براق
۱۶. کهربای اصل هندوانه ای
۱۷. بیسموت
۱۸. آزوریت
آزوریت (Azurite) کانی نرم مس است که در اثر هوازدگی رسوبهای سنگ معدن مس ایجاد میشود. پس از آنکه اولین بار در شسی له مین نزدیک لیون فرانسه کشف شد آن را با نام شسیلیت نیز میشناسند. این کانی در زمان باستان نیز شناخته شده بود، در تاریخ طبیعی پلینیوس از آن با نام یونانی kuanos به معنی «آبی سیر» یاد شدهاست. نام لاتین آن نیزcaeruleum است. به دلیل رنگ آبی کم نظیر این کانی از زمان باستان همیشه تمایل بوده که این کانی را به رنگ آسمان آبی بیابر مرتبط کنند. ولی نام انگلیسی امروزی آن Azurite به این دلیل انتخاب شدهاست که هر دو کلمههای azurite و azure (به معنی رنگ نیلی یا لاجوردی) از عربی شدهٔ کلمهٔ پارسی لاژورد lazhward منطقهای که به دلیل داشتن سنگ لاجورد معروف است، گرفته شدهاند. این کانی بسیار فراوان است و در آلمان، فرانسه، شیلی، استرالیا و امریکا یافت میشود.
۱۹. اسکولسیت
زئولیت(Zeolite) یک ماده معدنی است که عمدتاً از آلومینوسیلیکات تشکیل شده و کاربرد تجاری عمده آن در صنایع یه عنوان جاذب سطحیاست.از بین زئولیتهای طبیعی فقط ۹ نوع به مقدار زیاد در طبیعت یافت میشوند.خواص فیزیکی و شیمیایی زئولیتهای طبیعی متفاوت بوده و در بین نمونههای مختلف یک نوع خاص از زئولیت نیز تفاوتهایی در خواص فیزیکی (اندازه منفذ، اندازه بلور، ظرفیت تبادل یونی و ظرفیت جذبی) و ترکیب شیمیایی وجود دارد. موارد استفاده زئولیتهای مصنوعی و طبیعی از خواص فیزیکی و شیمیایی آنها منشا میگیرد که خود آن هم به نوبه خود تابعی از ساختمان بلوری و ترکیب شیمیایی زئولیتها است. زئولیت متداول در منطقه جنوب غربی بیرجند از نوع اسکولسیت و هولاندیت است.
۲۰. زرنیخ سرخ در کلسیت
زرنیخ جسمی است معدنی و آن عبارت است از ترکیب گوگرد و ارسنیک که در اصطلاح شیمی آنرا سولفور ارسنیک گویند و بر دو نوع است . یا زرنیخ زرد : عبارت است از ترکیب سه ظرفیتی ارسینک با گوگرد رنگ آن زرد است و در نقاشی برای تهیه رنگ زرد و سبز ( مخلوط با آبی پروس ) بکار میرود و همچنین در تهیه واجبی ( نوره ) از آن استفاده میکنند . یا زرنیخ قرمز عبارت است از ترکیب دو ظرفیتی ارسینک و گوگرد رنگ آن قرمز است و در نقاشی مصرف دارد . زرنیخ سرخ معمول کیمیاگران است. کلسیت یک کانی کربناته و پایدارترین کربنات کلسیم (CaCO۳). چندریخت است. کانی کلسیت به کانی هزارچهره معروف است و از کلسیم کربن و اکسیژن تشکیل شده و این کانی با اسید واکنش میدهد. کلسیت در دستگاه سهضلعی (تریگونال)، رده اسکالنوئدریک متبلور میشود. دارای بلورهای درشت و مشخص و یا بصورت تودههای دانهای میباشد. فرمهای رومبوئدر و اسکالنوئدر کلسیت فراوانتر است. دارای ماکلهای گوناگون و متنوع نیز میباشد. کلسیت در بیشتر موارد بافت موزائیکی بی شکلی را دارد و در الیتها و بعضی از سیمانهای ته نشین شده ممکن است شکل شعاعی یا رشتهای داشته باشد. کلسیت در سنگهای آهکی هم به صورت اولیه و هم به صورت ثانویه وجود دارد.
۲۱. یوواروویت
یوواروویت (Uvarovite) با فرمول شیمیایی Ca۳Cr۲[SiO۴]۳ از کانیهای کمیاب گروه گارنت است. نام این کانی از نام وزیر روسی S.S.Ouvarov گرفته شدهاست. برای اولین بار در روسیه (اورال) پیدا شد رنگهای این کانی عبارتند از سبز تا سبز زمردی تیره. منشأ تشکیل آن سنگهای اولترابازیک است. یوواروویت را گاه به عنوان سنگ زینتی برش داده میدهند. این کانی کمیاب را میتوان بیشتر در درژیزمانهای کروم(Cr)، در روسیه (اورال)، اتیوپی پیدا میشود. ترکیب شیمیایی آن گاه حاوی Ti است (Schorlomite) و به طور کلی ترکیب شیمیایی متغیری دارد برای ایزومورفهای مرتبه بالای آن عناصر Mg- Fe – Ca- Al- V -Cr -Zr -Ti -Mn – Y در کانیها به صورت اولیه یافت میشود.
۲۲. کروکوئیت
کروکوئیت (Crocoite) با فرمول شیمیایی PbCrO4 از مجموعه کانی هاست و با چاقو بریده میشود-لومینسانس قهوهای تیره-ازکانیهای مشابه آن رآلگار و سینابراست. از کلمه یونانی Krokos به معنای زعفران گرفته شدهاست. محلول در HCL گرم و KOH با فسفر و براکس به رنگ سبز زمرد درمی آید. PbO:۶۹٫۰۶٪ CrO۳:۳۰٫۹۴٪ برای اولین بار در استرالیا کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری – ندرتاْ رومبوئدر، رنگ: قرمزنارنجی – نارنجی تیره، شفافیت: شفاف، شکستگی: صدفی – نامنظم، جلا: الماسی، رخ: خوب، سیستم تبلور: مونوکلینیک و در ردهبندی کرومات است و منشأ تشکیل آن ثانوی است.
۲۳. کروکوئیت
۲۴. کهربای اصل روی کوارتز با لپدولیت و کلیولاندیت
لپدولیت نوعی میکا که دارای لیتیم است، بوده و به صورت توده های پولک مانند یافت می شود.